Petri Andreae Matthioli Commentarii in libros sex Pedacii Dioscoridis de materia medica 1554


	50 - Ebur

Si raccomanda l'opzione visualizza -> carattere -> medio del navigatore
The navigator's option display -> character -> medium is recommended

utuntur. Os gerunt pectori proximum, ut quod cum suillo ineat similitudinem: e cuius superna parte dentes duo prominent praecipuae magnitudinis (quales plurimi venales conspiciuntur Venetiis in publico foro vulgo Merceria dicto, ac in aliis Italiae emporiis) qui proni cuspide deorsum vergunt. Pedibus nituntur rotundis, disci instar, latitudine duum, triumve palmorum, quos callosa materia obducit: ungulis quinque circum, rotundis, mediocrium concharum magnitudine. [Error quorundam.] Crura iis magna, ac fortia, neque (ut quidam imperiti existimant) uno tantum osse constant indivisa, sed genua flectunt, utpote et caetera quadrupeda. Quamobrem Elephanti (ut refert Aloisius Cadamustus, qui elasse in Aethiopiam, et ad Calicut navigavit) ut eos, qui deferri volunt, suscipiant, genua submittunt, seseque erigunt deinde. Elephantis cauda bubali, trium palmorum circiter longitudine, rarissimis setis referta. Quocirca haud facile se tueri possent a muscarum iniuria, nisi aliam illis industriam natura tribuisset, qua ab iis se vindicent: quandoquidem ferientibus muscis, cutim, quam cancellatam obtinent, contrahunt. Quo fit, ut arctatis in rugas repente cancellis, muscas comprehensas enecent. Hominibus non nisi lacessiti nocent. Veruntamen irritati homines promuscide comprehensos, adeo in sublime iaciunt, ut priusquam in terram decidant, suffocentur, et pereant. Ad haec nullus hominum tantae pernicitatis invenitur, quem mox Elephas non comprehendat, etiam non currens, sed gradatim incedens. Id efficit vasta animalis moles: quandoquidem sui egressus longitudine, humanam omnem pernicitatem evincat. Victitant arborum tam frondibus, quam fructibus: neque ulla tam ingens est {arbos} <arbor>, quam ii promuscide non prosternant, frangant, ac dilacerent. Adolescunt ad sexdecim palmorum altitudinem. quapropter qui eos conscendere non assuevere, non secus fastidio afficiuntur, ac illi, qui navibus non assueti maria sulcant. Effrenes praeterea adeo natura Elephanti sunt, ut nullis habenis cohiberi possint. quo fit, ut liberi incedere dimittantur: verum ??? maxime gubernantibus suarum regionum hominibus pareant, et eorum sermonem intelligant, idcirco verbis facile reguntur. Adeo conspectum ignem expavescunt, ut eo territi a fuga revocari non queant. Qua re ab iis non cognita, qui eius Elephanti curam gerebant Romae, in cuius dorso oppidulum construxerant, eo die, quo Iulianus Medices Pontificis Max. frater uxorem e Gallia duxit, in magno sane discrimine versati sunt: nam ubi bellica tormenta ignem eructantia conspexisset, magnumque, ac terrificum sonum sensisset, tantae se fugae dedit, ut nunquam cohiberi voluerit, donec una cum conclusis in oppidulo hominibus in Tyberim sese commiserit. Elephanti non coeunt, neque gignunt, nisi annum vigesimum agant, ut autor est Aristoteles lib. VI. cap. XXVII. de hist. animalium. [Plinii lapsus.] Qua in re Plinii error manifestus deprehenditur: quippe qui marem quinquennem, foeminam decennem generare memoriae prodiderit. Elephanti nulla novere adulteria: nam unius tantum foeminae coito utuntur, eamque cum uterum gerentem viderint, non amplius tangunt. Quantum vero temporis unaquaeque foemina utero gerat, haud quaquam sciri potest: quod Elephanti pudore nunquam nisi in abdito coeant. Idcirco aliis eis annum et sex menses statuerunt, alii biennium, alii denique triennium. Pariunt foeminae cum dolore, quemadmodum et mulieres. Pullum editum ore lambunt, qui statim cum natus est, cernit, et ambulat. Vivere Elephantos (ut inquit Aristoteles) tradunt quidam annos ducentos: sed florere aetate circa sexagesimum, vel septuagesimum narrant. Iidem hyemis, ac frigoris impatientes sunt. Gaudent amnibus maxime, circaque fluvios vagantur, quos intrant libenter bubalorum more. Caeterum Elephanti ingenio, et intellectu hominibus proximi sunt: siquidem patrios sermones intelligunt, summam praestans obedientiam, prudentiam servant, et religionem prae se ferunt: solem nanque ac lunam venerantur. Cuius rei autores sunt Mauritani, in quorum regionibus Elephanti innumeri conspiciuntur: qui gregatim nova nitescente luna ad amnes descendunt, ibique lavantur: mox purificati genibus flexis salutant sidus, et in sylvas revertuntur. Sunt, qui tradant tanta intellectus sagacitate Elephantos pollere, ut maria transituri ad alienas regiones, non antea naves conscendere voluerint, quam ii, qui eos ducebant, iureiurando de reditu promiserint. In sylvas ituri gregatim fere semper ingrediuntur, quorum agmen ducit, natu maximus: cogit vero aetate illi proximus. Produnt Elephantos a venatoribus circumventos, cum sciant praedam solum in dentibus suis ab illis expeti, dentibus vehementer impingentes arboribus eos sibi evellere, praedaque se redimere. Quod facile


	50 - Ebur