Petri Andreae Matthioli Commentarii in libros sex Pedacii Dioscoridis de materia medica 1554


	54 - Cantharides ~ 55 - Buprestes et pinorum erucae

Si raccomanda l'opzione visualizza -> carattere -> medio del navigatore
The navigator's option display -> character -> medium is recommended

aceti ferventis quam acerrimi halitum, donec aestu exanimantur: postea lino transfixae reponuntur. Potentissimae omnes variae, luteis lineis, quas in pennis transversas habent, promissoque corpore, crassae, ac blattarum modo perpingues: sed inertes, ac imbecillae, quae unius sunt coloris.

Cap. LV
Βουπρήστεις καὶ πιτυοκάμπαι
BUPRESTES ET PINORUM ERUCAE

SIMILI modo reconduntur buprestes, genera quaedam cantharidum, et pinorum erucae: quae supra cribrum suspensum ferventi cinere paulisper intostae, reponuntur. Vis omnium communis erodere, ulcerare, calorem elicere: qua de causa admiscentur medicamentis, quae lepras, ferosque lichenas, et carcinomata sanant. menses ciunt pessis emollientibus additae. Aliqui cantharidas antidotis impositas, aquae subter cutem auxiliari prodiderunt: argumento, quod urinam moveant. Alii pennas, pedesque contra potarum veneficia, remedio esse tradiderunt.

[Cantharidum consideratio.] CANTHARIDES vulgata sunt animalia, nomine a Cantharo, qui Latine scarabeus est, deducto, ac si eas dixeris parvos scarabeos. Sunt in Italia frequentissimae, calidioribus praesertim regionibus, ubi non modo in frumentis inveniuntur; sed in fraxinis quoque stabulantur. Praestant quae solidae, recentesque sunt: nam veterascentes facile cariem sentiunt, unde inutiles fiunt in medicamentis. [Buprestes.] Buprestes autem (ut Plinius inquit libro XXX. cap. IIII.) non perinde in Italia sunt vulgares, et frequentes; sunt tamen scarabeis similes, quanquam minores. [Pinorum erucae.] At pinorum erucae numerosae sane habentur in Tridentinis montibus, quod mihi pinorum perpetuo vireant sylvae, Ananiensi praesertim tractu, ac Flemarum convallibus. In extremis arborum ramis, et iis plerunque, qui in earum cacumina attolluntur, innumerabiles Erucae rufescentes, ac pilosae miro artificio nidificant, quibusdam tenuissimis velleribus innumeris involucris contextis. Latent in his hyeme, ita frigoris noxam evitantes. Nidi magnitudo adeo ampla est, ut nonnunquam conclusi vermiculi millenarium numerum excedant. Involucri materies, qua concluduntur, tenuissima serici velamina maxime aemulantur, tenuior tamen est. Haec sanguinis manationibus aptissima est: quare imposita confestim fluorem sistit. Sed de his hactenus. [Error multorum.] Caeterum sunt medicorum quam plurimi Mauritanos praecipue sequentes, qui quotiescunque Cantharidas medicamentis miscent, praecipiunt capita, alas, et pedes abiici, tanquam partes caeteris nocentiores. Quod tamen Galeni sententia omnino repugnat. Quippe qui lib. XI. simpl. medicament. integras cantharidas medicamentis addensas praecipit, quemadmodum et iis integris ipse perpetuo fuerat usus. Sed si responderint ii, illud nec eorum esse institutum, nec Mauritanorum, sed Hippocratis quarto de victus ratione in morbis acutis, audiant quaeso quibus verbis eodem loco Hippocratis sententiam declaret Galenus, cum inquit. Quidam dictionibus huius mentem haud quaquam intelligens audax medicus, praedictas partes a cantharidibus abiecit, deditque hydropi: cui cum a primo die abscessus in sura comparuisset, post tres alios dies sectus est, effusaque copiosa aqua, curatus esse visus est: quod pars tumoris praeter naturam plurima statim ad moderationem redacta sit, veruntamen non multis post diebus obiit. Quam ob causam medico quidam crimen ingessit, perperam data esse quod in dictione enunciaretur. Quare non cunctatus audax ille medicus, hydropi alteri ita propinavit: moxque facto similiter in femore abscessu, sectoque, multis post diebus hominem mori contigit. quanquam urinarum provocatorio medicamento ex cantharidibus confecto, quidam citra bibentium incommodum usi sint. haec Galenus. Ex quibus facile cognoscitur, Arabes non recte Hippocratem intellexisse. Quamobrem dicendum esse existimaverim, quod ablatis cantharidum extremitatibus, exuantur antidoto, quo natura sunt praeditae in proprii veneni remedium. Quod cum accurate perpendisset Galenus, eas integras suis medicamentis semper admiscuit; ut facile attestantur quae libro XI. de simp. medicament. facultatibus memoriae prodidit, sic inquiens. [Cantharidum vires ex Gal.] Veruntamen sufficientem habemus de cantharidibus experientiam, quod in ungues psorodeis cum idoneis ceratis, aut emplastris impositae, sic illos educunt, ut toti cadant. Miscuimus eas etiam facultatibus psoris, et lepris


	54 - Cantharides ~ 55 - Buprestes et pinorum erucae