Petri Andreae Matthioli Commentarii in libros sex Pedacii Dioscoridis de materia medica 1554


	46 - Mus araneus

Si raccomanda l'opzione visualizza -> carattere -> medio del navigatore
The navigator's option display -> character -> medium is recommended

A MURE araneo percussis, circa morsum in orbem inflammatio exoritur, nigraque pustula, diluta sanie turgens, exurgit: proximae partes livent. Rupta pustula, depascens ulcus, non ei dissimile, quod serpit, occupat. Intestinorum quoque tormina, difficultas urinae, et frigidae asperginis offusio consequuntur. Huius morsibus auxiliantur ex galbano splenium, per se vulneri exterius impositum, ut medicamenti modo aceto tritum, et hordeacea farina cum aceto mulso illita. Quinetiam mus ipse, qui morsum intulit, si dissectus apponatur, ictus sui veneficia luit. Resistunt quoque acini dulcis punici decocti, et illiti: item porri, et allia contrita, necnon aquae calidae fotus: sed haec ad locum pertinent. Prodest potum abrotoni decoctum, maxime si in vino detur. praeterea serpyllum, et galbanum, et eruca vino madefacta: recentes cupressi pilulae cum aceto, et cyclaminus ex aceto mulso, et pyrethrum cum vino, et chamaeleonis herbae radix. Nec desunt, qui literarum monumentis tradiderunt, tritum murem araneum contra suos ictus commode bibi. Quam historiam apud alios inventam, dignam duntaxat censuimus, quae adnotaretur. Alii asseverant, demorsum non alias exulcerari, nisi praegnans mus araneus fuerit: tum sane auxiliari ferunt.

QUANQUAM Mus araneus, qui, quod colore mustelae sit similis, Graecis [GR] dicitur, ab omnibus inter venenata numeratur; attamen in agro Tridentino is nullam morsu infert noxam, quemadmodum nec scorpio. Historiam eius superius libro secundo retulimus. quare iam ad eius morsus notas, et remedia progrediamur. [Muris aranei morsus notae, et curatio.] Demorsis itaque ab eo, (ut Aetius inquit) vulnera manifesta fiunt: quadrifido enim ordine illata vulnera conspiciuntur: et sanguis quidem primum purus promanat, paulo post vero saniosus. animal enim ipsum putrefactione occidit. Consueverunt etiam bullae insurgere, quas si quis disrumpat, carnem subiacentem faeculentam offendet, et fissuris disparatam. Inflatio autem sequitur demorsos. Caeterum hoc animal frequentius ad testes insilire solet, eosque verbere impetere, non hominis modo; sed cuiusque etiam bruti animantis. Auxilium autem ferunt cum ob putrefactionem periclitantur demorsi, post praedicta communia remedia, lauri tenella folia, unius aut duarum drachmarum pondere, trita et ex vino pota. Conveniunt etiam ipsis omnia communia venenorum remedia e vino dulci in potu sumpta. In pecoribus vero et iumentis illa ipsa cum aqua trita, naribus infunde: est enim ipsis praesens remedium. Unde etiam hominibus similiter in potu exhibeto. Morsus porro cumino, et allio, putamine extrinseco non abiecto, contegatur. Eadem etiam cum oleo trita assidue ac diligenter locis circumsitis illinantur. Si vero ruptae fuerint bullae, et ulcera obtorta, acida muria, proluatur locus, aspergaturque subinde usti hordei pulvere. Verum non rumpentur, nisi praegnans fuerit mus araneus, qui morsum inflixit. Quod si exulcerentur, mali punici dulcis putamen coctum tritum erit imponendum, et ulcera ex eodem decocto, aut magis myrti decocto proluenda, fovendaque. Strato vero inquit, in muris aranei morsu primum scalpello circunquaque vulnerandum esse locum, et murem subinde araneum ustum cum aceto imponendum, aut sinapi tritum, et aceto exceptum. In potu vero opem ferunt panax, eruca, capparis cortex, gentianae radix, et recta verbenaca, omnia ex vino pota, aut in cataplasmate conformata, et morsibus illita. Prosunt et malvae folia imposita, et magna antidota potui data. Caeterum lectorem admonitum volumus, Muris aranei imaginem, quam hic damus, veram esse, et diligenter ad rei imitationem expressam: non illam, quam libro secundo perperam et infabre pictam inveniet. Error sane librarii fuit, qui imprudenter depravatam in legitimae locum supposuit. Quem errorem hoc loco emendare, et lectorem monere opportunum duximus.


	46 - Mus araneus